TBMM’de Mart Ayı: Gençlik Konuları Bilgi Notu

Bu bilgi notu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yayınlanmış tutanaklarından derlenen bilgilere dayanarak, TBMM’de Mart ayında gençlikle ilgili öne çıkanları, konuşmaları ve önemli verileri özetlemektedir. Mart ayında meclisteki gençliğe dair ana konu 19 Mart ile başlayan süreçte demokratik haklarını kullanmaları ve karşılaştıkları müdahalelerin şiddeti olmuştur. Muhalefet milletvekilleri 46 kere iktidar partisini gençlerin taleplerini dinlemeye çağırmıştır. AKP ve MHP vekilleri ise 5 kere eylemlerin siyasi partiler tarafından kriminal hale getirildiğini söyleyerek devletin müdahalesini buna bağlamıştır. Bu ana konunun yanı sıra Mart ayında mecliste Gençlik ve Spor Hizmeti kanununda değişiklik yapılması ve üçüncü ve sonraki çocuklar için verilecek yardım paketi görüşülmüştür. Bu bağlamda gençlerin evlenememesini muhalefet milletvekilleri yaşadıkları ekonomik zorluklara bağlamışlardır. Ayrıca Gençlik ve Spor kanunu hem içerik hem de zamanlama olarak mecliste eleştirilmiştir.

Öne Çıkan Temalar

Gençlerin eylemselliği ve yapılan müdahaleler: 19 Mart ile başlayan süreçte gençlerin demokratik mücadelesini meclise taşıyan ilk vekil CHP’den Ali Mahir Başarır olmuştur. Başarır’dan sonra 45 kere (30 CHP, 8 DEM Parti, 4 İYİ Parti, 2 DEVA Partisi, 1 Saadet Partisi) mecliste gençlerin demokratik haklarını kullanmaları, bunun sonucunda gördükleri şiddet ve kanıtsız tutuklanmaları gündeme gelmiştir DEM Partili milletvekilleri, kayyumların 19 Mart ile başlamadığını vurgularken; İyi Parti, DEVA ve Saadet Partisi vekilleri gençlerin sadece Ekrem İmamoğlu veya CHP için sokakta olmadığını, bu gençlerin “marjinal” olmadıklarını söylemişlerdir (Cem Avşar , DEVA).

Gençlerin yaşadıkları ekonomik zorluklar da mecliste eylemler bağlamında gündeme gelmiştir:

“Sokakta protestolardaki gençler tutuklandığında ceplerinden sadece akbil çıkıyor.” (Hasan Öztürk, CHP)

Eylemlerin kriminal olduğu iddiası: AKP ve MHP milletvekilleri 6 kez devletin sert müdahalesini ve gençlerin tutuklanmasını eylemlerin CHP tarafından kriminalize edilmesi ile açıklamışlardır. Parti bazında;

• AKP 5 kere,
• MHP 1 kere dile getirmiştir.

Gençlik ve Spor Hizmetleri kanununda değişiklik: Kanun teklifi mecliste zamanlama olarak eleştirilmiştir (Hikmet Halim Yalıcı, CHP ve Mustafa Kaya, Saadet Partisi). Aynı zamanda kanun gençlere verilen yardımlar konusunda her partiden destek alırken içerik bakımından yetersiz bulunmuş ve  sadece “adında” gençlik olduğu konusunda eleştirilmiştir (Necmettin Çalışkan ve Mustafa Kaya ,Saadet Partisi). CHP milletvekilleri genel olarak bu konuda konuşmamış ve gençlerin eylemselliği konusuna odaklanmışlardır. Kanun teklifi bağlamında gençliğe dair 6 kere konuşulmuştur. Parti bazında konuyu;

• Saadet Partisi 3 kere,
• DEVA Partisi 1 kere,
• İYİ Parti 1 kere,
• CHP 1 kere dile getirmiştir.

Üçüncü ve sonraki çocuklar için yardım paketi: Paket bağlamında gençlerin evlenmemesi veya evlenememesi TBMM’de 7 kere konuşulmuştur. Doğurganlık hızının düşmesi milletvekillerince tehlikeli bulunurken muhalefet milletvekilleri bunun sebebini gençlerin yaşadığı ekonomik zorluklar olarak görmüşlerdir. Parti bazında bu sorunu;

• CHP 2 kere,
• İYİ Parti 2 kere,
• DEVA Partisi 1 kere,
• DEM Parti 1 kere,
• AK Parti 1 kere dile getirmiştir.

Önemli Veriler

Gençliğe dair konular Mart ayı süresince TBMM’de 92 kere gündeme gelmiştir. Parti bazlı olarak; 43 kez CHP, 12 kez DEM Parti, 11 kez İYİ Parti, 8 kez AK Parti, 8 kere DEVA Partisi, 8 kez Saadet Partisi,1 kez de MHP gençliğe dair konuşmuştur.

Mart ayı süresince TBMM’de gençlik konusunda en fazla konuşan milletvekilleri 3’er konuşma ile CHP’den Orhan Sümer ve Murat Emir, DEVA Partisi’nden Mehmet Emin Ekmen ve Saadet Partisi’nden Necmettin Çalışkan olmuştur.

Sonuç

Mart ayında gençlik konusunda meclisin gündemini gençlerin yer aldığı eylemler belirlemiştir. Gençlerin demokratik haklarını kullanarak taleplerini ifade etmesi ve bunun karşılığında yaşanan müdahaleler ve tutuklanmalar meclisin gençlik konusundaki ana gündemi olmuştur. Ayrıca, Gençlik ve Spor Kanunu’nda yapılacak değişiklik ve üçüncü çocuk dahil olmak üzere verilecek yardım paketi gençlerin evlen(e)memesi ve geleceklerine dair tereddütlerini meclis gündemine getirmiştir.